Πριν βγείτε από το σπίτι κοιτάτε πάντα πολλές φορές αν πήρατε τα κλειδιά σας και αν έχετε σβήσει το μάτι της κουζίνας. Μετά από κάθε χειραψία πλένετε σχολαστικά τα χέρια σας ,σκουπίζετε τα πόδια στο χαλάκι της εξώπορτας τουλάχιστον τέσσερις φορές για να μπείτε στο σπίτι και φροντίζετε να έχετε τα πάντα τακτοποιημένα και στη σειρά.
Αν κάποιος τα πειράξει εκνευρίζεστε και το διορθώνετε αμέσως με μια σχεδόν αντανακλαστική κίνηση.
Αυτά είναι μεταξύ άλλων τα συμπτώματα μιας ψυχαναγκαστικής - καταναγκαστικής διαταραχής, όπου κάποιο άτομο αισθάνεται την ανάγκη να ελέγξει τα πράγματα κατ' επανάληψη ή να εκτελέσει ρουτίνες ξανά και ξανά.
Διαβάστε στο επιστημονικό άρθρο τι είναι οι ψυχαναγκασμοί και πως αντιμετωπίζονται!
Κλινικής Ψυχολόγου– Ψυχολόγου Υγείας
MSc in Clinical Psychology and Mental Health
Πρόκειται για μια διαταραχή με ποσοστό εμφάνισης 2% ανεξαρτήτως φύλου που αρχίζει στην εφηβεία ή νωρίς στην ενήλικη ζωή, ενώ μπορεί να εμφανιστεί και στην παιδική ηλικία.
Το βασικό χαρακτηριστικό της (και κριτήριο διάγνωσης) είναι οι επαναλαμβανόμενοι ψυχαναγκασμοί ή/και καταναγκασμοί, που είναι αρκετά σοβαροί ώστε να προκαλούν υποκειμενική ενόχληση, να καταναλώνουν περισσότερο από μία ώρα την ημέρα από τον προσωπικό χρόνο ή να προκαλούν σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητάς του ατόμου.
(Συμπτώματα)
Σύμφωνα με το DSM-IV oι ψυχαναγκασμοί αφορούν επίμονες ιδέες, σκέψεις, παρορμήσεις ή εικόνες που το άτομο τις βιώνει ως εισβολή ή ως ακατάλληλες και του προκαλούν έντονο άγχος/δυσφορία. Οι σκέψεις, οι παρορμήσεις ή οι εικόνες δεν είναι απλώς υπερβολικές ανησυχίες για πραγματικά προβλήματα της ζωής.
Το άτομο αναγνωρίζει ότι οι ψυχαναγκαστικές σκέψεις, παρορμήσεις ή εικόνες είναι προϊόν του μυαλού του και προσπαθεί να τις αγνοήσει/καταστείλει ή να τις εξουδετερώσει με κάποια άλλη σκέψη ή πράξη.
Συχνά παραδείγματα ψυχαναγκασμών είναι οι σκέψεις μόλυνσης (μήπως το άτομο μολύνθηκε από την χειραψία), αμφιβολίας (αν κλείδωσε την πόρτα ή έσβησε το διακόπτη της κουζίνας), τάξης/τακτοποίησης (δυσφορία αν τα αντικείμενα δεν είναι συμμετρικά τακτοποιημένα), παρορμήσεις επιθετικότητας ή βίας (π.χ. να σκοτώσει το παιδί του/της) ή επαναλαμβανόμενες εικόνες/φαντασιώσεις (πχ. επαναλαμβανόμενες πορνογραφικές εικόνες).
Συνήθως το άτομο προσπαθεί να αντιμετωπίσει τους ψυχαναγκασμούς με καταναγκασμούς. Οι τελευταίοι αφορούν επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές (πλύσιμο χεριών, έλεγχος, τακτοποίηση) ή νοητικές πράξεις (επανάληψη λέξεων σιωπηλά, προσευχή, καταμέτρηση).
Το άτομο υποκύπτει στους καταναγκασμούς καθώς νιώθει υποχρεωμένο να τους εκτελέσει για να αντιμετωπίσει τους ψυχαναγκασμούς που αναφέραμε παραπάνω. Οποιαδήποτε προσπάθεια αντίστασης στην εκτέλεση των καταναγκασμών συνοδεύεται από έντονο άγχος.
Ετσι λοιπόν τα άτομα με ψυχαναγκασμούς μόλυνσης μπορεί να προκαλέσουν δερματικούς ερεθισμούς από το υπερβολικό πλύσιμο των χεριών τους, ενώ εκείνοι με ψυχαναγκασμούς αμφιβολίας μπορεί να επιστρέφουν στο σπίτι ξανά και ξανά προκειμένου να διαπιστώσουν αν κλείδωσαν την πόρτα κ.ο.κ
(Πορεία διαταραχής-θεραπεία)
Η έναρξη της Ψ.Κ.Δ είναι βαθμιαία και η πορεία της είναι συνήθως χρόνια ενώ χαρακτηρίζεται από υφέσεις και εξάρσεις. Η Ψ.Κ.Δ. συνυπάρχει συχνά με αγχώδεις διαταραχές, διαταραχές προσωπικότητας και κατάθλιψη.
Η θεραπεία της ΨΚΔ μέχρι πρόσφατα ήταν δύσκολη. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια ο συνδυασμός της ψυχοθεραπείας και ορισμένων φαρμάκων με αντιψυχαναγκαστικές ιδιότητες έχει επιφέρει καλά αποτελέσματα σε άτομα με Ψ.Κ.Δ.
Εκτιμάται πως το 80% περίπου αυτών που εμφανίζουν τη διαταραχή αποκαθίστανται είτε πλήρως είτε έχουν σημαντική μείωση των συμπτωμάτων τους. Όσο νωρίτερα ξεκινήσει μια κατάλληλη θεραπεία τόσο καλύτερα είναι συνήθως τα αποτελέσματά της.
Πουλημενέα Γεωργία
Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχολόγος Υγείας
MSc in Clinical Psychology and Mental Health
info@mentalcare.gr
Δείτε εδώ το βίντεο:
Δημοσίευση σχολίου