Ποιο είναι το σχολείο που θέλουμε;

Είναι πραγματικά αποκαρδιωτικό να έρχεσαι σε επαφή με νέα παιδιά, μαθητές γυμνασίου και λυκείου, και να εισπράττεις μια διάχυτη αίσθηση πλήξης και αδιαφορίας γύρω από αυτό που ονομάζουμε σχολική πράξη.

Το σχολείο του παρελθόντος, με τις μεθόδους της αυστηρής εξέτασης, της τυπικής αποστήθισης και της υπαγωγής της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην αυθεντία του δασκάλου μπορεί επιτέλους να έχει πεθάνει. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε εφεύρει ένα άλλο, ελκυστικότερο και, πάνω απ’ όλα, εφαρμόσιμο μοντέλο που θα μπορούσε να αντικαταστήσει το παλιό. Καινοτομίες και εκσυγχρονισμοί στην εκπαίδευση έχουν προταθεί άπειροι, χωρίς όμως διόλου να έχουν προηγουμένως μεταβληθεί οι υλικοτεχνικές υποδομές, οι κοινωνικοί συσχετισμοί -και η προσαρμογή αυτών στα νέα πολιτισμικά δεδομένα- και κυρίως οι ψυχοπνευματικές δυναμικές των εκπαιδευτικών που συγκροτούν τον μικρόκοσμο της σχολικής τάξης.

Είναι, λοιπόν, σαν να προσπαθούμε να γίνουμε πρωτοπόροι κουβαλώντας στους ώμους μας τα «βαρίδια» μιας οικονομικής εξαθλίωσης σε θέματα κτιρίων και εξοπλισμού, μιας κοινωνικής ανισότητας -σε βαθμό απαγορευτικό για ενιαία πλέον παιδεία- μεταξύ του μαθητικού πληθυσμού και μιας ψυχικής αποστέγνωσης του έμψυχου υλικού του σχολείου. Πώς θα κάνεις το μεγάλο άλμα χωρίς αλλαγές στα «εκ των ουκ άνευ»;

Δύσκολο το διακύβευμα για να πείσει το ανησυχαστικό πνεύμα των πάντα ορμητικών μαθητών.

Έτσι, με ένα σχολείο που διατείνεται την ανανέωση αλλά δεν μπορεί με κανένα τρόπο να την υποστηρίξει, οι μαθητές χάνουν κάθε περιέργεια να εμπλακούν σε μια τέτοια, υποτιμημένης αξίας, πρακτική μάθησης με αποτέλεσμα και το ανησυχαστικό του πνεύματός τους να εκλείψει και το ορμητικό της νεότητας να σιγάσει…

Επομένως, δεν συνιστά απρόοπτο να συναντάμε μαθητές που δυσφορούν ακόμα και που «σέρνουν» πάνω τους μια αδειανή σχεδόν τσάντα, που φορούν τα ακουστικά του i-pod για να μην «ενοχλούνται» από το μάθημα, το οποίο στα αυτιά τους φτάνει ως βαρετή φλυαρία, που ακούν τα όσα απασχολούν την κοινωνία σαν μια ξένη πραγματικότητα, η οποία τους έχει ήδη «πετάξει έξω», βλέπουν ότι δεν χωράνε σ’ αυτήν και γι’ αυτό της γυρίζουν την πλάτη.

Αυτό το σχολείο έχουμε αφήσει στους μαθητές μας. Ένα σχολείο που δεν μπορεί -ή συμφεροντολογικά, δεν θέλει- να αφουγκραστεί τα σύγχρονα αδιέξοδα της κοινωνίας στα οποία υπόκεινται οι οικογένειες των παιδιών του, που αρνείται να αντικρίσει με ευθύτητα το φάσμα της ανεργίας, με το οποίο θα κληθούν να παλέψουν οι αυριανοί του πολίτες.

Συντηρούμε ένα πρόγραμμα σπουδών που μοιάζει να λειτουργεί με αυτοματισμό, χωρίς ανθρώπινη ευαισθησία, χωρίς προσήλωση στην ουσία. Ασθμαίνουμε να ολοκληρώσουμε την ύλη των μαθημάτων, χωρίς να νοιαζόμαστε ποιοι νέοι, με ποιες παραστάσεις και ποια βιώματα, είναι σε θέση να την προσλάβουν.

Ένα σχολείο που στριμώχνεται σε αίθουσες που αποπνέουν εγκατάλειψη και παρακμή, που ισοπεδώνει διαφορές και ανάγκες, που απαξιώνει τους λειτουργούς του, είναι αναπόφευκτο να προκαλέσει αρνητισμό σ’ αυτούς στους οποίους απευθύνεται.

Το να εθελοτυφλούμε και να αναλωνόμαστε σε επιφανειακές προσπάθειες βελτίωσης του σχολείου προκειμένου να το «αγαπήσουν» οι μαθητές είναι ματαιοπονία. Χρειάζεται βούληση, και μάλιστα πολιτική, για μια κοινωνία ανθρωποκεντρική, δίκαιη και ισότιμη, της οποίας, υγιές και φυσικό γέννημα θα είναι και το σχολείο που της αξίζει να έχει.

ΠΗΓΗ