Πιο γρήγορη συνταξιοδότηση με στρατό, σπουδές, ανεργία

ΔΗΜΟΣΙΟ: ΕΞΟΔΟΣ ΜΕ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΤΩΝ ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑΣ * ΤΡΕΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ «ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ» ΓΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, ΔΕΚΟ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ * ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΤΟΥ ΟΑΕΕ.

Του ΑΝΤΩΝΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

Η 25ετία και η αναγνώριση μέχρι 7 πλασματικών ετών στους ασφαλισμένους του Δημόσιου, του ΟΑΕΕ, των ΔΕΚΟ-τραπεζών και του ΙΚΑ δίνουν τη δυνατότητα σε χιλιάδες ασφαλισμένους να συνταξιοδοτηθούν με ικανοποιητική -για τα δεδομένα- σύνταξη.

 Ο σχετικός νόμος Κουτρουμάνη, που στην ουσία «απελευθερώνει» εργαζομένους, κυρίως του δημοσίου τομέα, οι οποίοι απειλούνται με απόλυση, έχουν τη δυνατότητα αναγνώρισης ετών προϋπηρεσίας με 160 ευρώ το μήνα, προκειμένου όχι μόνο να θεμελιώσουν σύνταξη, αλλά να αυξήσουν και τα έτη συνταξιοδότησης και να γλιτώσουν την... εφεδρεία και την απόλυση.

ΔΗΜΟΣΙΟ

Στο Δημόσιο η θεμελίωση δικαιώματος γίνεται με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης. Στην 25ετία συμπεριλαμβάνεται κάθε χρόνος που έχει διανυθεί σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης (π.χ. ΙΚΑ) και φυσικά ο χρόνος στο Δημόσιο. Για τη συμπλήρωση της 25ετίας λαμβάνονται υπόψη και οι πλασματικοί χρόνοι ανάλογα με το πότε επιθυμεί κάποιος να θεμελιώσει.

Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί είτε πριν είτε μετά το έτος του οποίου τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης επιθυμούν να κατοχυρώσουν οι ασφαλισμένοι. Ετσι από την 1η/1/2012 μπορούν να αναγνωρίσουν:

* 5 έτη, όσοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν το 2012.

* 6 έτη, όσοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν το 2013.

* 7 έτη, όσοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν το 2014 και εφεξής.

Μετά και την προσθήκη της εξαγοράς πλασματικών για τους γονείς και στον ιδιωτικό τομέα, τα πλασματικά χρόνια είναι τα εξής:

1. Ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας. Ο στρατός υπολογίζεται με βάση τον τελευταίο μισθό (20%), ενώ για όσους θεμελιώνουν από το 2013 έως και το 2014 παρέχεται έκπτωση 30%. Πέραν αυτής της χρονολογίας, το κόστος περιορίζεται στο 50%.

2. Ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών.

3. Ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες.

4. Ο χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας και μέχρι 300 ημέρες.

5. Ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι 2 έτη.

6. Ο χρόνος σπουδών για την απόκτηση μόνο ενός πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης σχολής της ημεδαπής ή της αλλοδαπής ή διπλώματος επαγγελματικής κατάρτισης μεταδευτεροβάθμιου ινστιτούτου επαγγελματικής κατάρτισης ή διπλώματος Σχολής Ξεναγών, καθώς και ο χρόνος σπουδών για την απόκτηση πτυχίου μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας σε μέσες τεχνικές και επαγγελματικές σχολές ή σε μονάδες της δευτεροβάθμιας τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης από την έναρξη ισχύος του Ν. 576/1977 και μετά ή στο Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο, ο οποίος είναι ίσος με τον κατά το χρόνο αποφοίτησης επίσημο χρόνο σπουδών της οικείας σχολής.

7. Ο χρόνος χωρίς ασφάλιση σε φορείς κύριας ή επικουρικής ασφάλισης μετά την υπαγωγή, πρώτη φορά, στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης ή στο Δημόσιο και ο οποίος δεν μπορεί να είναι λιγότερος από έναν πλήρη ημερολογιακό μήνα σε κάθε περίπτωση κενού ασφάλισης μεταξύ περιόδων ασφάλισης.

8. Ο προβλεπόμενος από την ΕΓΣΣΕ (Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας) χρόνος απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας (119 ημέρες).

9. Ο χρόνος απεργίας.

10. Ο πλασματικός χρόνος για τα παιδιά: ένα έτος για το πρώτο παιδί και δύο έτη για κάθε επόμενο και μέχρι τα τρία (συνολικά τρία χρόνια για δύο παιδιά και πέντε για τρία). Η αναγνώριση πλασματικού χρόνου γίνεται με τις ίδιες προϋποθέσεις και από τον άνδρα και από τη γυναίκα με καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών (20% επί του 25πλάσιου ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη για κύρια σύνταξη και 6% για επικουρική). Δηλαδή περίπου 1.500 έως 1.800 ευρώ για κάθε χρόνο εξαγοράς. ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ - ΔΕΚΟ - ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Οι ασφαλισμένοι του ιδιωτικού τομέα, των ΔΕΚΟ και των τραπεζών, που θεμελιώνουν δικαίωμα από το 2011, μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε τρεις κατηγορίες πλασματικών ετών και να εξαγοράσουν έτη για τη συνταξιοδότησή τους.

Το ποσό της εξαγοράς γίνεται με την καταβολή εισφορών ίσων με το 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτό είχε διαμορφωθεί την 31η Δεκεμβρίου 2011. Δηλαδή, όπως ήδη αναφέρθηκε, είναι 168 ευρώ για κάθε αιτούμενο αναγνώρισης μήνα.

Η εξαγορά μπορεί να γίνει εφάπαξ με έκπτωση 15% ή με δόσεις, όσοι οι μήνες που ζητούνται προς εξαγορά. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως μπορεί να παρακρατηθεί μέχρι και το 1/4 του συνολικού ποσού της σύνταξης.

Ειδικότερα για μισθωτούς του ευρύτερου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ελεύθερους επαγγελματίες και ανεξάρτητα απασχολουμένους προβλέπονται τα εξής:

* Πλασματικός χρόνος των παιδιών. Η εξαγορά μπορεί να γίνει ανεξαρτήτως της ημερομηνίας γέννησης (ή και υιοθεσίας) του τέκνου και δεν απαιτείται να είναι ανήλικο.

Πρέπει να σημειωθεί πως το δικαίωμα αναγνώρισης με εξαγορά του πλασματικού χρόνου των παιδιών το έχει πλέον και ο πατέρας, χωρίς προηγούμενη εκχώρησή του από τη μητέρα. Μάλιστα η εξαγορά μπορεί να γίνει και από τους δύο γονείς και όχι μόνο από τον έναν, όπως και η χρήση του χρόνου για θεμελίωση.

Ο χρόνος που εξαγοράζεται αντιστοιχεί σε 300 ημέρες ασφάλισης (ένα έτος) για το πρώτο παιδί, σε 600 ημέρες ασφάλισης (δύο έτη) για το δεύτερο παιδί και σε 600 ημέρες ασφάλισης (δύο έτη) για το τρίτο παιδί. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ο ανώτατος χρόνος που μπορεί να εξαγοραστεί φτάνει τα πέντε έτη (1.500 ημέρες) για όσους είναι τρίτεκνοι.

Ωστόσο ο εν λόγω πλασματικός χρόνος δεν συνυπολογίζεται για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος με τις διατάξεις:

- Των μητέρων και χήρων πατέρων ανήλικων τέκνων (5.500 ημέρες εργασίας).

- Των γονέων ανάπηρων τέκνων, καθώς και των συζύγων και αδελφών αναπήρων (7.500 ημέρες εργασίας).

- Των ελάχιστων ημερών ασφάλισης στον Κανονισμό Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (4.500 ημέρες εργασίας, από τις οποίες 3.600 στα Βαρέα).

- Τέλος, ο εν λόγω πλασματικός χρόνος δεν λαμβάνεται υπόψη για συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας ή λόγω θανάτου.

* Χρόνος σπουδών. Τα σχετικά δικαιολογητικά για την αξιοποίησή του είναι απλά και εύκολο να συγκεντρωθούν.

Στην εξαγορά μπορούν να προβούν όσοι φοίτησαν σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές στην Ελλάδα ή το εξωτερικό και δύνανται να αναγνωρίσουν μόνο ένα πτυχίο αναγνωρισμένο από το κράτος το οποίο και αποκτήθηκε μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας τους.

Για να προβεί κάποιος στην αναγνώριση είναι απαραίτητη προϋπόθεση η λήψη του εν λόγω πτυχίου και δεν επαρκεί απλώς η φοίτηση, πρέπει επομένως οι σπουδές να έχουν ολοκληρωθεί. Επιπρόσθετα δεν είναι δυνατή η εξαγορά χρόνου για μεταπτυχιακό ή διδακτορικό.

Τέλος, είναι δυνατή η αναγνώριση μέσων επαγγελματικών σχολών για τις οποίες έχει συνταχθεί σχετική λίστα από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος είναι κάτοχος πέραν του ενός πτυχίων, μπορεί ο ίδιος να επιλέξει ποιο πτυχίο θα χρησιμοποιήσει για αναγνώριση. Προκειμένου για χρόνο σπουδών σε ΤΕΙ αναγνωρίζεται και το εξάμηνο της πρακτικής άσκησης.

Ο χρόνος που αναγνωρίζεται είναι ίσος με τα ακέραια έτη σπουδών όπως αυτά αναφέρονται στη σχετική βεβαίωση του πτυχίου και τα οποία προβλέπονται κατά το έτος αποφοίτησης.

Αν κατά το χρόνο φοίτησης έχει υπάρξει ασφάλιση σε φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, δεν είναι δυνατή η αναγνώριση του εν λόγω χρονικού διαστήματος.

Ως χρόνος φοίτησης θεωρείται ο χρόνος από την εγγραφή στη συγκεκριμένη σχολή μέχρι την ημερομηνία λήψης πτυχίου, μπορεί δηλαδή το συνολικό χρονικό διάστημα από το οποίο επιλέγεται ο αντίστοιχος χρόνος φοίτησης να είναι μεγαλύτερο από το αναφερόμενο στο εκάστοτε πτυχίο-βεβαίωση.

Εάν η ασφάλιση εντός του χρόνου σπουδών έχει γίνει για λιγότερες από 25 ημέρες το μήνα, τότε με την εξαγορά μπορεί ο ασφαλισμένος να συμπληρώσει τις εναπομείνασες ημέρες. Η εξαγορά του χρόνου σπουδών γίνεται για 25 ημέρες το μήνα και για 300 ημέρες το χρόνο.

Χρόνος ανεργίας

Κενά διαστήματα υπάρχουν μεταξύ δύο χρονικών σημείων ασφάλισης, όπου έχει μεσολαβήσει χρόνος στην ανεργία για τον ασφαλισμένο χωρίς επιδότηση.

Ετσι, για παράδειγμα, ασφαλισμένος που έχει χρονικό διάστημα ανασφάλιστος από την τελευταία εργάσιμη ημέρα του ώς σήμερα, για να εξαγοράσει το εν λόγω κενό πρέπει να ασφαλιστεί ξανά. Με τον τρόπο αυτό θα δημιουργηθεί κενό ανάμεσα σε δύο ασφαλιστικές περιόδους. Ο χρόνος που μπορεί να αναγνωριστεί δεν μπορεί να είναι λιγότερος από έναν ημερολογιακό μήνα (25 ημέρες) σε κάθε κενό. Για κάθε μήνα αναγνωρίζονται 25 ημέρες και για κάθε έτος 300.

Επίσης δεν μπορεί να αναγνωριστεί χρόνος για τον οποίο εντός του μήνα έχει υπάρξει έστω και μία ημέρα ασφάλισης. Ετσι δεν είναι δυνατή η εξαγορά σε περιπτώσεις μερικής ασφάλισης, όταν για όλους τους μήνες υπάρχει έστω και μία ημέρα ασφάλισης (ακόμη και αν μεσολαβούν μεταξύ των ημερών ασφάλισης κενά μεγαλύτερα των 25 ημερών).

Δεν είναι δυνατό να κάνουν χρήση των κενών ασφάλισης δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι πριν από το διορισμό τους είχαν ασφάλιση σε ταμείο αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας.

Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι δεν θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που διαμορφώνονται και ισχύουν βάσει των διατάξεων του άρθρου 10 του ν. 3863/2010, αλλά με βάση τον Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων και το ν. 3865/2010.

Αντίθετα, τέως ασφαλισμένος στο Δημόσιο, ο οποίος στη συνέχεια ασφαλίστηκε στο ΙΚΑ ή άλλο Ταμείο του ιδιωτικού τομέα και θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1ης Ιανουαρίου 2011 και εφεξής, έχει τη δυνατότητα αναγνώρισης τυχόν κενών διαστημάτων ασφάλισης.

Επίσης δίνεται η δυνατότητα αναγνώρισης του χρόνου απεργίας τόσο για τη θεμελίωση δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.

Αναγκαία προϋπόθεση είναι να καταβληθούν ασφαλιστικές εισφορές που υπολογίζονται στο 20% του συνόλου των εισφορών ασφαλισμένου και εργοδότη.

Στρατιωτική θητεία

Οι αποδοχές επί των οποίων υπολογίζονται οι εισφορές είναι αυτές που λαμβάνει ο ασφαλισμένος κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για αναγνώριση (δηλ. της ενεργού απασχόλησης) ή οι αποδοχές του τελευταίου μήνα πλήρους απασχόλησης.

Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα με τις διατάξεις του 2011 και του 2012, προβλέπεται έκπτωση που φτάνει το 30% επί του καταβαλλόμενου ποσού. Το ποσό αυτό δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 25πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτό είχε διαμορφωθεί την 31η Δεκεμβρίου 2011.

Ιδιον του χρόνου της στρατιωτικής θητείας, που αφορά κατά κύριο λόγο τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, είναι το γεγονός ότι για κάθε μήνα εξαγοράζονται 30 ημερομίσθια και όχι 25. Ετσι, ενώ το ανώτατο όριο για τις εξαγορές παραμένει για όσους θεμελιώνουν το 2011 οι 48 μήνες και για το 2012 οι 60, οι τελικές ημέρες ασφάλισης μπορούν να είναι περισσότερες από 1.200 ή 1.500 αντίστοιχα, οδηγώντας σε θεμελίωση περιπτώσεις που μπορεί να έμεναν εκτός λόγω εξάντλησης των πλασματικών ετών.

Αντίθετα, μέσα στο ανώτατο όριο της κατ' έτος θεμελίωσης για τα πλασματικά έτη συμπεριλαμβάνεται και το εφεδρικό επίδομα που καταβαλλόταν από τον Ειδικό Λογαριασμό Στρατευόμενων μισθωτών του ΟΑΕΔ. Τέλος πρέπει να σημειωθεί πως από την 1η Ιανουαρίου 2015 για την εξαγορά του στρατού η έκπτωση φτάνει το 50%.

Ενδεικτικά αναφέρεται το εξής παράδειγμα: Μισθωτός του ιδιωτικού τομέα με αποδοχές 1.550 ευρώ θέλει να εξαγοράσει δύο έτη στρατού. Σε περίπτωση που η εξαγορά γίνεται μέχρι το 2014, θα πρέπει να πληρώσει 5.208 ευρώ για τη διετία.

Από 1ης Ιανουαρίου 2015 θα έχει μεγαλύτερη έκπτωση και θα καταβάλει 3.720 ευρώ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ

Οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ μπορούν να αναγνωρίσουν το χρονικό διάστημα αποδεδειγμένης άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας (που θα έπρεπε να είχε υπαχθεί στα πρώην ταμεία ΤΕΒΕ-ΤΑΕ-ΤΣΑ) και για το οποίο δεν έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές.

Η δυνατότητα εξαγοράς αναφέρεται σε αποδεδειγμένη άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας πριν από την εγγραφή στα μητρώα των τριών Ταμείων. Δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ που έχουν εγγραφεί πρώτη φορά μετά την 1η Ιανουαρίου 2007.

Ωστόσο, ο χρόνος αυτός δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 5 έτη και μπορεί να έχει πραγματοποιηθεί οποτεδήποτε πριν από την εγγραφή. Δεν μπορεί να αναγνωριστεί ο εν λόγω χρόνος αν:

- Για το ίδιο διάστημα έχει υπάρξει ασφάλιση σε άλλον φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο.

Σημειώνεται πως μπορούν να αναγνωρίσουν το χρόνο αυτόν όσοι έχουν υποβάλει αίτημα από το 2011 και μετά και θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις αυξημένες προϋποθέσεις του άρθρου 10 ν. 3863/10.

Η εξαγορά του χρόνου γίνεται με την καταβολή ασφαλιστικής εισφοράς ίσης με την εισφορά του κλάδου σύνταξης της πέμπτης ασφαλιστικής κατηγορίας του ΟΑΕΕ, όπως ισχύει κάθε φορά ή κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία.

Το ποσό της εξαγοράς καταβάλλεται εφάπαξ ή σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να είναι περισσότερες από το ήμισυ των αναγνωριζόμενων μηνών (π.χ. 60 μήνες/2=30 δόσεις).