H ποινικοποίηση της ελληνικής φτώχειας.

Του Γιώργου Στάμκου

«Η φτώχεια είναι σαν τιμωρία για ένα έγκλημα που δεν έχεις διαπράξει».

Ιλάι Καμάροφ

Σε μια Ελλάδα που φτωχαίνει μέρα με την ημέρα, σε μια κοινωνία που ισοπεδώνεται συνεχώς προς τα κάτω με πρόφαση τη «δημοσιονομική εξυγίανση», όπου οι στρατιές των ανέργων και των νεκροζώντανων χρεοκοπημένων Ελλήνων αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο, το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται είναι η ποινικοποίηση της φτώχειας. Κι όμως οι φτωχοί Έλληνες, εργαζόμενοι ή μη, δεν έχουν μόνον τον καθημερινό αγώνα της επιβίωσης, δεν έχουν να αντιμετωπίσουν τη συστηματική συκοφάντηση εκ μέρους των πλουσίων, που τους θεωρούν ανίκανους, τεμπέληδες και υπεύθυνους για τη φτώχεια τους, αλλά έχουν απέναντί τους κι ένα ανάλγητο κράτος, που μπορεί να τους φυλακίσει για λίγα ευρώ!

Η οικονομική κρίση και ύφεση, η ασφυκτική λιτότητα, η αύξηση των φόρων, η τρομακτική συμπίεση των εισοδημάτων, ο περιορισμός της οικονομικής δραστηριότητας και η αύξηση της ανεργίας οδηγούν καθημερινά χιλιάδες Έλληνες στην εξαθλίωση και στο περιθώριο.

Τουλάχιστον οι μισοί Έλληνες δυσκολεύονται πλέον να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, πόσο μάλλον να πληρώσουν τα δάνεια τους, τους λογαριασμούς της ΔΕΗ ή τους φόρους τους. Και δεν έχουν καμία ελπίδα να το κάνουν όσο η ελληνική οικονομία συνεχίζει να βρίσκεται στην εντατική της Τρόικας, που την υποβάλλει σε αλλεπάλληλες «θεραπείες» λιτότητας.

Ταυτόχρονα η πλειοψηφία του ελληνικού λαού έχει οικονομικές υποχρεώσεις που δεν μπορεί πια να καλύψει. Χρέη, φόρους και λογαριασμούς, που αυξάνονται εκθετικά ενώ τα εισοδήματα μειώνονται συνεχώς (αν κάποιος βέβαια συνεχίζει να έχει εργασία και, έστω κάποιο εισόδημα). Όλη αυτή η κατάσταση οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε αδιέξοδο.

Σήμερα υπάρχουν εκατομμύρια κάτοικοι της χώρας μας, που έχουν χρέη τα οποία δεν μπορούν πλέον να εξυπηρετήσουν. Τρία εκατομμύρια χρωστούν στις τράπεζες, ένα εκατομμύριο και πλέον στο Δημόσιο, ενώ σχεδόν μισό εκατομμύριο έχουν απλήρωτους τους λογαριασμούς της ΔΕΗ!

Τι θα τους κάνετε όλους αυτούς; Θα τους πάρετε τα σπίτια τους, που είναι ήδη υποθηκευμένα; Το μέλλον τους, που είναι ήδη υποθηκευμένο; Θα τους βάλετε όλους στη φυλακή; Συναντώ καθημερινά γνωστούς και φίλους, που έχουν ποινές εξαγοράσιμες που δεν μπορούν πλέον να πληρώσουν. Άλλος για μια ξεχασμένη παράβαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, άλλος για χρέη στον ΟΑΕΕ, στην Εφορία κ.α. Ποινές μικρές, που δεν ξεπερνούν συνήθως τα χίλια ευρώ κι όμως δεν έχουν να τα πληρώσουν –γιατί κυριολεκτικά δεν έχουν– και απειλούνται με εντάλματα σύλληψης! Δεν είναι τίποτε επαγγελματίες φοροφυγάδες, που έκαναν τη φοροδιαφυγή επάγγελμα κι έβγαλαν εκατομμύρια στην Ελβετία.

Μιλάμε για ανθρώπους του καθημερινού μόχθου, που πλέον δεν τα καταφέρνουν –και δε φταίνε καθόλου αυτοί. Μικρομεσαίοι επιχειρηματίες που δεν έχουν να πληρώσουν την εφορία γιατί –πριν πτωχεύσουν– προτίμησαν να δώσουν προτεραιότητα στους εργαζόμενους τους, να έχουν να φάνε τουλάχιστον οι άνθρωποι κι όχι οι δανειστές του ελληνικού κράτους. Όλοι αυτοί είναι πλέον με την πλάτη στον τοίχο. Όχι μόνο δεν έχουν να ζήσουν, αλλά απειλούνται και με φυλάκιση, ενώ το μόνο «λάθος» τους είναι ότι έχουν πτωχεύσει, σε μια ήδη πτωχευμένη οικονομία και κοινωνία. Ό,τι και να σκέφτεται ο καθένας, αυτό σίγουρα δεν λέγεται απόδοση δικαιοσύνης –μάλλον για εκδίκηση μοιάζει.

Κι όμως οι Έλληνες πολιτικοί, που έχουν ισοπεδώσει προς τα κάτω την ελληνική κοινωνία, ζητούν απεγνωσμένα την ψήφο των φτωχών και νεόπτωχων της χώρας! Και οι φτωχοί; Στριμωγμένοι όλοι τους στα φορτηγά-βαγόνια ενός συστήματος που καταρρέει, κι επηρεασμένοι από το ίδιο το σύστημα που τους καταπιέζει, στρέφονται συνήθως εναντίον κάποιων άλλων πιο συγκυριακά αδύναμων π.χ. άνεργοι Έλληνες εναντίον μεταναστών, αναπαράγοντας έτσι ένα ατέρμονο κύκλο μίσους και ηττοπάθειας.

Ναι, οι ηγετικές ελίτ γνωρίζουν, συνειδητά ή όχι, πως η αποδιοπόμπηση ορισμένων ομάδων π.χ. των μεταναστών, τις δίνει μεγαλύτερη σιγουριά στην αντιμετώπιση των εσωτερικών προβλημάτων. Μπορούν έτσι, ακόμη πιο αποτελεσματικά, να τιθασεύσουν έναν απείθαρχο λαό, προσφέροντας τους έναν εύκολο «εχθρό». Όμως εμείς, ο «απείθαρχος» λαός –φτωχοί, νεόπτωχοι και μέλλοντες πτωχοί– γιατί πρέπει να το καταπιούμε; Πως μπορούμε να αντιδράσουμε;

Δυστυχώς δεν μπορούμε ν’ αντιδράσουμε, αν δε συνειδητοποιήσουμε πως οι άνθρωποι – ειδικά στις δημοκρατίες– δεν μπορούν να έχουν ίσα δικαιώματα, όταν χωρίζονται από ένα τεράστιο οικονομικό χάσμα. Δεν μπορεί κάποιος που δεν έχει να φάει ή να πληρώσει το ηλεκτρικό του ρεύμα να έχει την ίδια ελευθερία επιλογών με κάποιο εισοδηματία, που απλά τον απασχολεί το πως θα επενδύσει καλύτερα τα χρήματά του.

Όμως, πως μπορεί ένας φτωχός αλλά σκεπτόμενος άνθρωπος να αγωνιστεί για ένα σκοπό με τον οποίο δεν ταυτίζεται; Πως μπορεί και να ρίξει απλά μία ψήφο διαμαρτυρίας, τιμωρητική, γεμάτη δυσθυμία, δυσαρέσκεια και οργή;

Δεν νομίζω πως στις επόμενες εκλογές θα τους εκπλήξουμε δυσάρεστα, αλλά τουλάχιστον έχω δικαίωμα να το ελπίζω…

Ο Γιώργος Στάμκος (stamkos@post.com) είναι συγγραφέας και δημιουργός του εναλλακτικού περιοδικού Ζενίθ (www.zenithmag.wordpress.com)