O εφιάλτης της φτώχειας

Τα νούμερα είναι εφιαλτικά. Τον τελευταίο καιρό στη χώρα μας ακόμα και τα πιο σοβαρά ζητήματα βλέπουν ελάχιστα το φως της δημοσιότητας. Η σοκαριστική είδηση έλεγε ότι σε συνθήκες φτώχειας ζει το 22,1% του πληθυσμού στην Ελλάδα, σε συνθήκες ένδειας το 21,5%, ενώ το 17,2% του πληθυσμού ζει σε οικογένεια αντιμέτωπη με τον κίνδυνο της ανεργίας.

 Τα παραπάνω προκύπτουν από την τελευταία έρευνα που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) αναφορικά με το ποσοστό των κατοίκων της Ευρώπης που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού (έτος αναφοράς το 2014).

 Eνας στους τρεις κατοίκους στην Ελλάδα –και κατά μέσο όρο ένας στους τέσσερις στην Ευρώπη– είτε θεωρείται φτωχός (δηλαδή έχει εισοδήματα μικρότερα του 60% του μέσου εθνικού εισοδήματος), είτε ζει σε κατάσταση ένδειας (δηλαδή στερείται βασικών καταναλωτικών αγαθών, ή αδυνατεί να αντεπεξέλθει σε στοιχειώδεις οικονομικές υποχρεώσεις, είτε ζει σε οικογένεια αντιμέτωπη με τον κίνδυνο της ανεργίας. Ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 17,2% για τον πληθυσμό που ζει σε συνθήκες φτώχειας, 8,9% σε συνθήκες ένδειας και 11,1% για οικογένειες αντιμέτωπες με τον κίνδυνο της ανεργίας.

 Στην Ελλάδα αντιμέτωπο με τουλάχιστον μία (ή και περισσότερες) από αυτές τις τρεις δύσκολες καταστάσεις είναι το 36% του πληθυσμού (3,8 εκατ. άνθρωποι), ενώ στην Ε.Ε. κατά μέσο όρο το 24,4% (122 εκατ. άνθρωποι). Γενικότερα, σε χειρότερη κατάσταση από την Ελλάδα, αναφορικά με το ποσοστό του πληθυσμού που θεωρείται ότι βρίσκεται σε κατάσταση φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, είναι μόνο η Ρουμανία (40,2%) και η Βουλγαρία (40,1%). Στον αντίποδα (με ποσοστά μικρότερα του 20%) βρίσκονται η Τσεχία, η Σουηδία, η Ολλανδία, η Φινλανδία και η Δανία.

 Στην Ελλάδα, το ποσοστό του πληθυσμού που το 2008 βρισκόταν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού ήταν στο 28,1%, ενώ στην Ε.Ε. ήταν στο 23,8%.

 Η τάση επιδείνωσης των κοινωνικών συνθηκών στην Ελλάδα, που καταγράφεται από τη Eurostat, αναμένεται να επιδεινωθεί. Από τη μια, τόσο φέτος όσο και το 2016 το ΑΕΠ της χώρας εκτιμάται ότι θα συρρικνωθεί περαιτέρω. Από την άλλη, το σύστημα κοινωνικής προστασίας, πέραν της χρόνιας αναποτελεσματικότητάς του επιβαρύνεται και από την υποχρηματοδότηση και την κακή κατανομή των διαθέσιμων πόρων του.

 Η συγκεκριμένη κοινωνική κατάσταση έχει σαφέστατα γενεσιουργό αιτία την οικονομική κρίση. Η κρατούσα πολιτική τάξη πρέπει να προσπαθήσει πολύ για την αλλαγή του κλίματος. Το κυριότερο είναι ότι, αν ανατρέξουμε στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, οι ρηγματώσεις στον κοινωνικό ιστό έφεραν μεγάλα δεινά στον τόπο.

e-typos