Η έμφυλη βία δεν είναι αστειότητα

Το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (Κ.Ε.Θ.Ι.) δεν είναι το αρμόδιο όργανο για να κρίνει ένα τηλεοπτικό προϊόν, και δη εμπορικού χαρακτήρα, για το αν τηρεί τους κανόνες της τηλεοπτικής δεοντολογίας, σε ποια ζώνη τηλεθέασης θα έπρεπε να παίζεται, αν διαφημίζει δια της «πλάκας» ή με συμβολισμούς τέτοιας υφής ζητήματα.

Από την πολύχρονη, όμως, και συσσωρευμένη ερευνητική εμπειρία του σε θέματα που άπτονται του γυναικείου ρόλου στην οικογένεια και την κοινωνία, καθώς και από την εγγύτητα που αντιμετωπίζει το θέμα της έμφυλης βίας, λειτουργώντας και συντονίζοντας όλες τις αντίστοιχες δομές –της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και των δήμων– ανά την επικράτεια, δεν μπορεί παρά να έχει λόγο στο σχετικό δημόσιο διάλογο.

Το γεγονός ότι ως φορέας είμαστε καθημερινοί αποδέκτες καταγγελιών περιστατικών βίας από γυναίκες-θύματα, που καταφεύγουν για συμβουλευτική και υποστήριξη στις δομές μας πανελλαδικά, δεν μας παρέχει την πολυτέλεια να γελάμε με τα «χάριν αστειότητας» μηνύματα, όπως συχνά αποκαλούν τον κυρίαρχο πατριαρχικό λόγο οι διάφοροι δημοσιολόγοι. Ένα λόγο που με στερεοτυπικό τρόπο διαδίδεται από κάποια ΜΜΕ, υπακούοντας συνήθως και πρωτίστως στους νόμους της αγοράς, στο ανίκητο, δηλαδή απόφθεγμα «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο». Την ίδια ώρα, έχοντας όλη αυτή την τριβή με την έμφυλη βία, μας πέφτει «δύσπεπτο» ένα διαφημιστικό μήνυμα που απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους και καταλήγει με συμβολισμούς που αναμοχλεύουν στις συνειδήσεις τους τα πιο βίαια έμφυλα στερεότυπα της κοινωνίας.

Έτσι, λοιπόν, όταν γίναμε μάρτυρες της νέας πασχαλινής διαφήμισης του «Jumbo», δεν νιώσαμε καμία επιφύλαξη να στηλιτεύσουμε δημόσια την προτροπή σε άσκηση βίας κατά των γυναικών, που ενέχει η φράση «χτύπα σαν άντρας», όπως και αν αυτή αναγνωσθεί. Εμείς ξέρουμε, αλλά ήρθε η ώρα να το εμπεδώσουν και οι επαγγελματίες «ενημερωτές» ή «διαφημιστές», ότι τέτοια μηνύματα αναπαράγουν τα έμφυλα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις. Όσοι/ες, στις μέρες μας, προσποιούνται ότι δεν το βλέπουν, είτε ότι είναι δευτερεύον, απλά συμβάλλουν με εγκληματικό τρόπο στη διαιώνιση σεξιστικών συμπεριφορών, στην έμφυλη ανισότητα και την καταρράκωση της γυναικείας αξιοπρέπειας.

Το ΚΕΘΙ δηλώνει παρόν και καταδικάζει κατηγορηματικά το σημαινόμενο της διαφήμισης αυτής και κάθε διαφήμισης με παρόμοιο περιεχόμενο. Η νέα διοίκηση, που ανέλαβε το «τιμόνι» του φορέα μετά τις εκλογές του Γενάρη του 2015, δεν είναι διατεθειμένη να παραχωρήσει αδιαμαρτύρητα κι άλλο κοινωνικό χώρο και πεδίο σε παγιωμένες πρακτικές, που αφενός αντανακλούν το χειρότερο πατριαρχικό κοινωνικό μοντέλο και αφετέρου στρώνουν το έδαφος για να θεωρηθούν οι εγκληματικές συμπεριφορές ως «κανονικότητα» ή «επικοινωνία».  Σε αυτό δεσμευόμαστε κυρίως από τις αξίες μας, τις δημόσιες διακηρύξεις μας, αλλά και τις επίσημες συμφωνίες που έχουμε συνυπογράψει με θεσμικούς φορείς, αρμόδιους για την ενημέρωση και την επικοινωνία.

Στο Κ.Ε.Θ.Ι. είμαστε αποφασισμένοι να διαβούμε αυτόν το «δύσβατο» δρόμο μέχρι το τέλος του, να μην αποτελέσουμε άλλη μια διοικητική «φρουρά» του φορέα, που περιορίστηκε στο να διαχειρίζεται αφ’ υψηλού τα πράγματα, μέχρι να έρθει η ώρα της να αποχωρήσει. Σε αυτήν την περιπέτεια, καλούμε όλες τις γυναίκες που ζουν στον τόπο μας, Ελληνίδες και μετανάστριες, να σταθεί η μια στο πλευρό της άλλης και όλες μαζί στο πλευρό του δίκιου και της ισότητας, μέχρι να πάψει ο σωματικός και ψυχικός πόνος της γυναίκας να συνιστά εμπορικό πλεονέκτημα είτε απλώς «αθώα αστειότητα».

*Η Ειρήνη Αγαθοπούλου είναι πρόεδρος του Δ.Σ του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας.