Μια τεράστια οικονομική καταστροφή, που έφερε τη χώρα πολλά
χρόνια πίσω, προκάλεσε η πενταετία της κρίσης και των Μνημονίων. Η Ελλάδα
υπέστη τέτοια ζημιά σε βασικούς τομείς της οικονομίας, που θα χρειαστούν
πιθανότατα επίσης πολλά χρόνια για να επανέλθει στα προ του 2008 επίπεδα.
Ερευνα, που πραγματοποίησε η επιστημονική ομάδα του τέως
καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Επαμεινώνδα Πανά, επιβεβαιώνει τις πιο
απαισιόδοξες προβλέψεις για τη χώρα. Οι ερευνητές πήραν ως βάση τον λεγόμενο
«δείκτη του Proust», που χρησιμοποιεί και το περιοδικό Economist και ο οποίος
βασίζεται στο έργο του γνωστού συγγραφέα Μαρσέλ Προυστ με τίτλο «Αναζητώντας
τον Χαμένο Χρόνο».
Κατασκευάστηκε έτσι ένας δείκτης που επιχειρεί να
«αποκαλύψει» τα χρόνια που χάνονται για μια χώρα λόγω της οικονομικής κρίσης.
Χρησιμοποιήθηκαν επτά δείκτες της οικονομικής υγείας, που ομαδοποιούνται σε
τρεις βασικές κατηγορίες:
1 Η πρώτη κατηγορία αποτελείται από την περιουσία των
νοικοκυριών και τις βασικές συνιστώσες, τις τιμές των μετοχών και των
χρεογράφων και τις τιμές των κατοικιών.
2 Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι μετρήσεις της ετήσιας
παραγωγής και της ιδιωτικής κατανάλωσης.
3 Οι πραγματικοί μισθοί και η ανεργία ανήκουν στην τρίτη
κατηγορία.
Ο απλός μέσος όρος του πόσος χρόνος έχει χαθεί σε καθεμία
από τις κατηγορίες αυτές δίνει και τη συνολική μέτρηση. Το περιοδικό Economist,
κάνοντας μετρήσεις μέχρι το 2012, δίνει την Ελλάδα να βρίσκεται στα επίπεδα του
1999 και να είναι πρώτη στη λίστα με τις χώρες που έχασαν περισσότερο χρόνο
στην οικονομία.
Η Ισλανδία, με τα επίσης μεγάλα προβλήματα χρεοκοπίας των
τραπεζών, επέστρεψε το 2012 στα επίπεδα του 2000, έχασε δηλαδή 12 χρόνια.
Ακολουθούν οι ΗΠΑ με περίπου 10 χαμένα χρόνια, η Πορτογαλία με επίσης 10 χρόνια
και η Λετονία που έχει επέστρεψε το 2012 στα επίπεδα του 2003.
Ο κ. Πανάς και η ερευνητική ομάδα του επικαιροποίησαν τον
«δείκτη του Προυστ», βάζοντας μέσα και τις επιπτώσεις μέχρι το 2015, τονίζοντας
επίσης ότι χάθηκε πολύς χρόνος και εξαιτίας των capital controls, αλλά αυτή τη
στιγμή δεν μπορεί να μετρηθεί. Με βάση τα γραφήματα της έρευνας:
1 Σε ό,τι αφορά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ: Η Ελλάδα επέστρεψε πίσω
στο 2000, δηλαδή χάθηκαν 15 χρόνια. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία, το κατά
κεφαλήν ΑΕΠ κυμαίνεται γύρω στα 4.000 ευρώ, ενώ την περίοδο 2006-2007 είχε
αγγίξει τις 6.000 ευρώ.
2 Αναφορικά με την κατά κεφαλήν κατανάλωση νοικοκυριών:
Φαίνεται ότι έχουν χαθεί 11 χρόνια, δηλαδή η χώρα επέστρεψε στο 2003 με περίπου
3.400 ευρώ.
3 Σε ό,τι αφορά τις μετοχές στο Χρηματιστήριο: Εκεί τα
στοιχεία δείχνουν ότι έχουν χαθεί 23 ολόκληρα χρόνια, δηλαδή σχεδόν 1/4 του
αιώνα, ενδεικτικό της καταστροφής που έχει επέλθει στην αγορά. Τα «χαρτιά» με
βάση τον δείκτη τιμών, λόγω Μνημονίων, επέστρεψαν στα επίπεδα του 1990-1992.
4 Για τις μέσες αποδοχές των Ελλήνων που με στοιχεία του
2013 έχουν φτάσει τα 18.495 ευρώ φαίνεται να έχουν χαθεί 12 χρόνια, αφού
γύρισαν στα επίπεδα του 2001.
5 Αναφορικά με τις τιμές των κατοικιών-ένα βασικό στοιχείο
της περιουσίας των Ελλήνων- φαίνεται ότι χάθηκαν 13,5 χρόνια και με βάση το 100
(1997) ο δείκτης βρίσκεται στο 159,6, περίπου όπως το 2002.
6 Ανεργία: Εδώ επικρατεί το απόλυτο χάος καθώς η κατάσταση
που βρίσκεται η ανεργία στην Ελλάδα δεν έχει προηγούμενο και δεν μπορεί να
συγκριθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1960 ο δείκτης ανεργίας ήταν στο 5,9%.
Το υψηλότερο ποσοστό εμφανίστηκε περίπου το 1999-2000, λίγο πάνω από 10% για να
βρίσκεται σήμερα πάνω από 26%.
Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ελληνική οικονομία
έχει επιστρέψει σε επίπεδα? δραχμής παρά το γεγονός ότι βρίσκεται στο ευρώ.
Χρειάστηκαν πέντε χρόνια κρίσης και σκληρών μνημονίων για να χαθούν κατακτήσεις
δεκαετιών. Όπως αναφέρει η έρευνα, τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από την
έλλειψη ρευστότητας είναι άγνωστο πότε θα επιλυθούν και πότε θα επιστρέψει η
αγορά στα προ capital controls επίπεδα. Τουλάχιστον ένα χρόνο, δηλαδή κι άλλος
χαμένος χρόνος, με δεδομένο ότι επιχειρήσεις προγραμματίζουν τη μετεγκατάστασή
τους σε Βουλγαρία, Αλβανία, Σερβία, Κύπρο κ.λπ.
Τα στοιχεία της έρευνας, που παρουσιάζει η «ΗτΣ»,
επιβεβαιώνονται και από τους δείκτες της Τράπεζας της Ελλάδος. Σύμφωνα με τα
στοιχεία αυτά, το 2009 τα δηλωθέντα εισοδήματα ξεπερνούσαν τα 100 δισ. ευρώ,
ενώ τέσσερα χρόνια μετά είναι στα 71 δισ. και το 2014 προβλέπεται ότι θα πέσουν
αρκετά κάτω από τα 70 δισ. ευρώ. Εδώ φαίνεται να χάθηκαν πάνω από 12 χρόνια,
αφού το 2013 τα εισοδήματα ήταν περίπου 67 δισ.
Οι καταθέσεις των νοικοκυριών έφτασαν πρόσφατα τα 122 δισ.,
ενώ στα ίδια επίπεδα βρισκόταν την περίοδο του καλοκαιριού του 2002, δηλαδή 13
χρόνια πριν.
Αναφορικά με τα ακίνητα, σύμφωνα με την ΤτΕ, ο σχετικός
δείκτης στο β' τρίμηνο του 2015 ήταν στις 154 μονάδες, όταν το 2001 στην εποχή
της δραχμής ήταν 157,5 μονάδες.
Δημοσίευση σχολίου